Uzm.Dr.Senem Turan | Çocuk ve Ergen Psikiyatristi | Antalya Antalya Çocuk Psikiyatristi | Çocuk ve Ergen Psikiyatri Psikolog | Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Antalya | Hiperaktivite | Dikkat Eksikliği | Kaygı | Öfke Kontrolü 
Benzer Yazılar
4 evreye ayrılır: Bebeklik , ilk çocukluk, son çocukluk ve ergenlik dönemleri
1. BEBEKLİK DÖNEMİ( 0-1 YAŞLAR):
Yenidoğan bebeğin duygusal tepkileri farklılaşmamıştır.
Olumsuz uyaranlara karşı bebeğin tepkisi aniden bağırarak ağlamak ya da pozisyon değiştirmek şeklinde olabilir.
Bebekler rahatlıktan duydukları hazzı bedenlerinde yaygın gevşeme ve cıvıldama şeklinde çıkardığı seslerle ifade ederler.
Bebeklerin duygusal tepkileri 1 yaşına kadar giderek zenginleşir(sevinç, korku, heyecan , öfke vb)
Yenidoğan bebekte , şiddetli sese karşı olan korkular ve kendini boşlukta hissetme korkusu gözlenir.
6. ayda ise yabancı kişiyle karşılaşıldığında duyulan korku başlar. 1 yaş düzeyinde en yüksek düzeye ulaşır, giderek kaybolur.
Bebekler 8-24 ay civarında anne babaları ya da alışkın oldukları yetişkinlerden ayrıldıklarında ‘’ ayrılık endişesi’’ ( separasyon anksiyetesi) tepkisi gösterirler. Bu korkunun 2 yaşından itibaren azalmaya başladığı, 4 yaş civarında kaybolduğu gözlenir.
Bu dönemde sosyalleşme, bebeğin 3. ayı civarında başlar.
İnsan ve objeleri izlemeye, sesleri de ayırt etmeye başlar.
Sosyal gülümsemeler ( bir başka kişinin yüzünün görülmesi ya da insan sesine tepki olarak) başlar. Bunlar yenidoğan döneminden itibaren görülen refleks gülümsemelerden farklıdır.
2. İLK ÇOCUKLUKTA GELİŞİM(1-6 YAŞ) : OKUL ÖNCESİ DÖNEM
Korkular yaşla birlikte artar ve farklılaşır.
Özellikle 2-5 yaş döneminde en sık görülen korkular arasında, hırsız, karanlık, hayali yaratıklar, köpek, motor gürültüsü, makine sesleri, gökgürültüsü, ani ses ve yalnız kalma örnek verilebilir.
Korkan çocuk ,korkularından dolayı eleştirilip, küçümsenmemeli( bunda korkacak ne var?), alay edilmemelidir.
Korkuları kabul edilip, ona bu durumla nasıl başa çıkacağı ile ilgili rehberlik edilmelidir.
İlk çocukluk döneminde kıskançlık, anne babayı ya da bakımveren bireyi içerir. Genellikle de eve yeni gelen kardeşten kaynaklanır.
2 yaşla beraber, çocuk aile dışındaki bireylerle ilişki kurmaya ve kendi akranlarıyla birlikte olmaktan zevk almaya başlar.
2 yaşına kadar yalnız oynarlar.
3 -4 yaş civarında grup oyunları başlar ve oyuncaklarını paylaşmaya istekli olur.
2 yaş dolaylarında başlayan sorgulama 4 yaşında en yüksek düzeye ulaşır.
İlk çocuklukta kritik yaşlar
İki buçuk yaş(2,5 yaş): Bu bir geçiş dönemidir. Bu dönemde çocuk dengesiz, olumsuz, huzursuz, kararsız ve isyankardır. Söz dinlemez, denilenin tersini yapar, uzlaşmaz. İstediği olmadığında öfke nöbetine kapılır. Bu nedenle zor bir dönem geçirir. Her yeniliğe itiraz eder. Seçme yeteneği tam gelişmediğinden farklı kutuplar arasında gitgel yaşar. Bu değişimler kötü huyluluk olarak algılanmamalı, sabırlı olmak ve çocuğa belli sınırlar içinde seçme şansı tanımak yararlı olacaktır.
Beş yaş (5 yaş): Aile ve çocuk için oldukça iyi bir dönemdir. Daha bilgili, olgun, çevresine dostça yaklaşan, yeteneklerinden en iyi şekilde yararlanmak isteyen, sorumluluk ve ödüllere ilgi duyan çocuk uyumlu ve yüksek derecede toplumsallaşmış birey görüntüsü çizer.
3. SON ÇOCUKLUK DÖNEMİ(Kızlarda 6-11yaş, Erkeklerde 6-13 yaş)
Bu dönemde çocuk arkadaş, sınıf ve oyun grubu içinde, kendi cinsiyetindeki akranlarıyla iletişim kurar.
Bu yaş grubu akranlarının etkisi altındadır. Kendi istek ve arzularını akranlarınkine göre yönlendirme eğilimindedir. Bu yaşlarda bir gruba dahil olmak çok önemlidir.
Kendi yaşıtlarının düşünce ve isteklerinden bu kadar kolay etkilenen çocuk erişkinlerin görüş , düşünce ve önerilerine karşı koyar.
Rekabet ön planda olmaya başlar. Bu dönemde rekabet çoğunlukla kavgaya neden olur.
Bu yaş grubunda sorumluluk duygularının da geliştiğini görürüz.
Son Çocukluk Döneminde Kritik Yaşlar
Altı Yaş(6 yaş): Bu yaşta 2,5 yaştayken görülen dengesiz, kurallara karşı olan, isyankar tutum tekrar görülür. Bu yaş çocuğu değişmekte olan bir çocuktur.
Tembel ve kararsız görünümdedir.
Bir şeyin olumlu ve olumsuz yönleri arasında gelip gider.
Okulla birlikte sosyal bilincin artmaya başladığı döneme girer.
0n yaş(10 yaş): Düzenli, huzurlu, edinilen bilgilerin özümsenip kullanılmaya başlandığı ara bir dönemdir.
Açık sözlü, anlaşılır, tarafsız ve çocuksudur.
Genellikle mutludur, sorunları pek dert etmez.Hayatla ve kendileri ile ilgili endişeleri yoktur. Her şeyi olduğu gibi kabul etme eğilimindedir.
Anne ve babayla birlikte vakit geçirmekten hoşlanırlar.
10 yaş çocuğunun sosyal ilişkilerinde arkadaşları, öğretmenleri ve annesiyle kurduğu yakın ilişkiler ön plandadır.
4. ERGENLİK DÖNEMİ ( KIZLARDA 11-20 YAŞ, ERKEKLERDE 13-20 YAŞ)
Ergenlik dönemini sadece cinsel olgunluğun görüldüğü fizyolojik değişiklikler evresi olarak görmemek gerekir.
Ergenlik, tek başına fizyolojik olgunluk ve gelişimi değil, olgunluğun tüm yüzlerini içeren uzun süreli bir dönemdir.
Ergenlik dönemi, biyolojik değişimle başlar, bedensel, zihinsel ve ruhsal gelişmeyle son bulur.
Bu dönemin başlamasıyla çocuk, kendini uzun bir aradan sonra tüm dengelerin bozulduğu, düzensiz bir evrede bulur. Bu da gelişmekte olan çocuk için yaşanması zor bir evredir.
Bu dönemde çelişkili duygular dikkati çeker. Yalnız kalma isteğine karşı bir gruba ait olma özlemi; yetişkini beğenmemeye karşı ondan destek alma; endişe-umutsuzluğa karşı geleceğe çoşku ile yönelme bu çelişkilere örnek olarak verilebilir.
Ergenlik döneminin en büyük özelliği; duygusal coşku ve taşkınlık, çabuk kurulan ve bozulan ilişkiler, kolay etkilenme, toplum içinde dikkat çekme-ilgi çekme ihtiyacıdır.
