Sınav Kaygısı Nedir?
Sınavlar, öğrenilen bilginin değerlendirilmesi ve eksiklerin fark edilmesi için bir fırsattır. Ancak zamanla sınavlar, yalnızca bilgi ölçmekten çıkarak başarı-başarısızlık veya değerli-değersiz gibi etiketlerle bireyleri tanımlayan bir araç haline gelebilir.
Sınav kaygısı, sınav öncesinde öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasını engelleyen ve performansı düşüren yoğun kaygı durumudur. Orta düzeyde kaygı, motivasyonu artırabilirken; aşırı kaygı dikkati dağıtır, enerjiyi boşa harcar ve başarının önüne geçer.
Sınav Kaygısının Belirtileri
Sınav kaygısı yaşayan öğrencilerde şu durumlar gözlenebilir:
- Sınav yaklaşırken tüm bilgileri unuttuğunu düşünme,
- Düşüncelerin derse ve çalışmaya odaklanamaması,
- Uyku sorunları ve sınav öncesi gerginlik,
- Fiziksel belirtiler: mide ağrısı, soğuk terleme, baş ağrısı, kas gerginliği,
- Sınav sırasında zihnin donması, soruları olduğundan zor algılama,
- Bildiği halde yanlış yapma veya cevabı hatırlayamama,
- Dikkatsizlikten kaynaklı hata yapma,
- Sınavdan beklenmedik derecede düşük not alma,
- Kendine güvenin azalması, sınav dönemlerinde huzursuzluk.
Kaygıyı Yok Etmek mi, Kontrol Etmek mi?
Kaygıyı tamamen yok etmek yerine, kontrol altına almak hedeflenmelidir. Orta düzeyde kaygı, motive eder ve performansı artırır. Aşırı kaygı ise başarıyı engeller.
Kaygı kontrolü için:
- Olumsuz düşünceleri olumlu düşüncelerle değiştirmek,
- Gevşeme ve nefes egzersizleri yapmak,
- Düzenli çalışma planı oluşturmak,
- Sınav öncesi uyku ve beslenmeye dikkat etmek,
- Kendi çabasına değer vermek, sonucu tek başarı ölçütü olarak görmemek önemlidir.
Danışanların En Çok Merak Ettiği Sorular
1. Sınav kaygısı tamamen geçer mi?
Doğru teknikler ve düzenli uygulama ile büyük ölçüde kontrol altına alınabilir.
2. Kaygım varsa başarılı olamaz mıyım?
Orta düzey kaygı başarıya katkı sağlar. Sorun, kaygının aşırı ve kontrolsüz hale gelmesidir.
3. Sınavdan önce nasıl sakinleşebilirim?
Derin nefes egzersizleri, olumlu telkinler ve gevşeme teknikleri etkili olur.
4. Çocuğum çok çalışıyor ama sınavda yapamıyor, neden?
Aşırı kaygı bilgilerin hatırlanmasını engeller, dikkati dağıtır ve performansı düşürür.
5. Antalya’da sınav kaygısı için uzman desteği alabilir miyim?
Evet. Uzm. Dr. Senem Turan, Antalya’da çocuk, ergen ve gençlerde sınav kaygısı değerlendirmesi ve bireysel destek programları sunmaktadır.