Neden İlk Teşhis için Çocuk Psikoloğu Yerine Çocuk Psikiyatristi ile Başlamalıyım?
Çocuğunuzda kaygı, dikkat güçlüğü, öfke patlamaları, okul reddi, tikler, uyku/iştah problemleri ya da öğrenme zorlukları olduğunda doğru kapıyı çalmak hem zamanı hem de çocuğunuzun motivasyonunu korur. Çocuk Psikoloğu ve Çocuk Psikiyatristi çoğu zaman birlikte çalışan iki uzmanlık alanıdır; fark, tıbbi yetki ve klinik kapsamtadır. İlk adımı çocuk psikiyatristi ile atmak, gerekli olduğunda psikolog desteğini de içerecek bütüncül bir plan kurmanızı sağlar.
Antalya’da uzun yıllardır çalışan Çocuk, Ergen ve Genç Psikiyatristi Uzm. Dr. Senem Turan, ilk görüşmede tıbbi değerlendirme, psikolojik formülasyon ve okul aile iş birliğini aynı çatı altında planlar; ihtiyaç halinde çocuk psikoloğu ile koordineli bir terapi programı başlatır.
Psikiyatrist – Psikolog Farkı: Ailenin Kararını Etkileyen 5 Başlık
- Tıbbi Tanı ve Güvenli Tedavi Yetkisi
Çocuk psikiyatristi, tıp eğitimi + psikiyatri uzmanlığı + çocuk ve ergen psikiyatrisi yan dalına sahiptir. Bu sayede:
- Tıbbi tanı koyar (DEHB, anksiyete, depresyon, OKB, bipolar spektrum, otizm, tik bozuklukları vb.).
- İlaç düzenleyebilir ve gerektiğinde tetkik/konültasyon (KBB, nöroloji, pediatri) isteyebilir.
- Eşlik eden bedensel durumları (tiroit, anemi, epilepsi, uyku apnesi vb.) ayırt eder.
- Aynı Anda Klinik ve Terapi Planı
Psikiyatrist; semptomların şiddetine, süresine ve işlevselliğe etkisine göre önceliklendirme yapar. Birçok vakada terapi ilk basamaktır; ancak orta–ağır tabloda tıbbi destek + terapi birlikte planlanır. Uygun vakalarda çocuk psikoloğu ile entegrasyon kurulur. - Komorbiditeyi Yönetme
Çocuklarda tablolar sıklıkla iç içedir (ör. DEHB + kaygı, disleksi + özgüven kaybı, tik + OKB). Psikiyatrist, birden çok ekseni aynı planda yönetir; bu, terapinin etkisini artırır. - Okul ve Hukuki Raporlama
Gerektiğinde resmi rapor/uyarlamalar (ek süre, sözlü değerlendirme, BEP önerisi) için tıbbi çerçevenin netleşmesi süreci hızlandırır ve okul iş birliğini kolaylaştırır. - Zaman ve Maliyet Etkinliği
Önce psikoterapi başlamak, tıbbi gereksinim varsa aylar sonra psikiyatriste yönlendirmeyi gerektirebilir. İlk muayeneyi psikiyatristle yapmak, doğru sırayı baştan kurar; gereksiz deneme–yanılmayı azaltır.
Özet fark: Psikiyatrist tıbbi–psikolojik çerçeveyi kurar ve gerektiğinde ilaç/tetkik yetkisiyle süreci yönetir; psikolog terapiyi yürütür. En iyi sonuç, psikiyatristin kılavuzluğunda kurulan ekip çalışmasıyla alınır.
Hangi Durumlarda Özellikle Psikiyatrist ile Başlamalısınız?
- Şiddetli ya da ani başlangıçlı belirtiler: uyku–iştah kesilmesi, panik atak, yoğun ajitasyon
- Okula gidememe, sosyal çekilme, işlevsellikte belirgin düşüş
- DEHB, otizm, disleksi/öğrenme güçlüğü şüphesi
- Tik, obsesyon–kompulsiyon, tekrar eden ritüeller
- Travma, istismar öyküsü ya da kendine/çevreye zarar riski
- Nöbet, bayılma, baş/karın ağrısı gibi bedensel belirtilerin eşlik etmesi
- Terapiyle sınırlı ilerleme görülen dosyalar
Bu tablolar tıbbi ayırıcı tanı ve hızla organizasyon gerektirir. Uzm. Dr. Senem Turan, ilk görüşmede risk değerlendirmesi yapar; gerekiyorsa hızlıca tetkik ve branş konsültasyonları planlar.
Çocuk Psikoloğu Nerede Devreye Girer?
- Hafif–orta düzey davranış sorunları, sınav/sosyal kaygı, ebeveyn danışmanlığı
- Oyun terapisi, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), alışkanlık kazandırma programları
- Okul uyumu, çalışma becerileri ve alışkanlık inşası
Psikiyatrist; terapi hedeflerini, sıklığını ve önceliklerini belirler; çocuk psikoloğu ile düzenli geri bildirim akışı kurar. Böylece plan parçalı değil, bütüncül yürür.
İlk Randevuda Neler Olur? (Uzm. Dr. Senem Turan ile)
- Gelişim öyküsü, aile–okul geri bildirimleri, risk analizi
- Ayırıcı tanı: tıbbi/psikiyatrik eksenlerin netleştirilmesi
- Gerekirse ilaç dışı stratejilerle başlama (uyku, beslenme, ekran, ebeveyn kılavuzu)
- Uygunsa psikoterapi planı ve çocuk psikoloğuna yönlendirme
- İzlem takvimi ve okul uyarlamaları için yazılı öneriler
Aile, tek görüşmede “kim, neyi, ne sıklıkta yapacak?” sorusunun net yanıtını alır.
Sık Sorulan Sorular
“Psikiyatriste gidersek hemen ilaç mı başlanır?”
Hayır. İlaç, net endikasyon varsa ve aileyle ortak karar verildiğinde planlanır. Pek çok vakada önce terapi ve yaşam düzenlemeleriyle başlanır; orta–ağır tabloda ilaç + terapi birlikte en etkilidir.
“Psikiyatrist mi çocuk psikoloğu mu; hangisi doğru?”
Tıbbi ayırıcı tanı/ilaç/komorbidite olasılığı yüksekse psikiyatrist ile başlamak en güvenli ve hızlı yoldur. Yalnızca terapi gerektiren durumlarda çocuk psikoloğu ile başlanabilir; ancak planın bir psikiyatrist tarafından çerçevelenmesi süreci hızlandırır.
“Okul uyarlamalarını kim düzenler?”
Psikiyatrist, tanı ve klinik çerçeveyi raporlar; okul rehberlik birimi ve öğretmenlerle iletişim kurarak BEP ve makul uyarlamaları yönlendirir.
“Antalya’da bu süreci kim koordine eder?”
Antalya’da Çocuk, Ergen ve Genç Psikiyatristi Uzm. Dr. Senem Turan, ilk değerlendirmeden psikoterapi eşgüdümüne kadar tüm adımları tek merkezde koordine eder.
Antalya’da Doğru Başlangıç
Ailenin yükünü azaltan yol; önce tıbbi–psikolojik çerçevenin kurulması, ardından hedefe yönelik terapiye geçilmesidir. Uzm. Dr. Senem Turan ile yapılacak ilk randevu, “nereden başlamalıyız?” sorusuna net bir plan verir; gerektiğinde çocuk psikoloğu ile eş zamanlı, ölçülebilir hedefler belirlenir. Böylece çocuğunuzun ihtiyacı, gecikmeden doğru desteğe kavuşur.