Genç Psikiyatrisinde Kaygı Bozuklukları (Anksiyete)

Genç psikiyatrisi, 15–25 yaş aralığındaki bireylerin yaşadığı ruhsal zorlukları ele alan, bu dönemi sağlıklı ve dengeli şekilde geçirmelerini hedefleyen bir uzmanlık alanıdır. Bu süreçte en sık karşılaşılan sorunlardan biri de kaygı bozuklukları, yani anksiyete rahatsızlıklarıdır.

Uzm. Dr. Senem Turan, Antalya’da çocuk, ergen ve genç psikiyatristi olarak kaygı bozukluklarının erken tanı ve tedavisinde bilimsel, bireye özel ve destekleyici yaklaşımlar sunmaktadır.

Kaygı Nedir, Ne Zaman Bozukluğa Dönüşür?

Kaygı, gelecekte yaşanabilecek olumsuz olaylara dair hissedilen endişe ve huzursuzluk halidir. Her birey zaman zaman kaygı yaşayabilir; bu, normal ve hatta hayatta kalma içgüdümüz için gerekli bir duygudur. Ancak kaygı sürekli, yoğun ve günlük yaşamı olumsuz etkileyen bir hale gelirse kaygı bozukluğu olarak tanımlanır.

Gençlerde Kaygı Bozukluklarının Belirtileri

Kaygı bozuklukları hem zihinsel hem de fiziksel belirtilerle kendini gösterebilir:

Psikolojik belirtiler:

Sürekli endişe duyma, felaket senaryoları kurma
Konsantrasyon güçlüğü
Sosyal ortamlardan kaçınma, yalnızlaşma
Karar vermekte zorlanma

Fiziksel belirtiler:

Çarpıntı, hızlı nefes alma
Terleme, titreme
Mide bulantısı, karın ağrısı
Kas gerginliği, baş ağrısı

Nedenleri

Kaygı bozuklukları tek bir sebeple ortaya çıkmaz; genellikle biyolojik, psikolojik ve çevresel etkenlerin birleşimiyle oluşur:

Biyolojik faktörler: Genetik yatkınlık, beyin kimyasında dengesizlik
Psikolojik faktörler: Mükemmeliyetçilik, özgüven sorunları
Çevresel faktörler: Akademik baskı, aile içi problemler, sosyal medya etkisi, travmatik deneyimler

Kaygı Bozukluğu Türleri

Gençlerde görülebilecek başlıca kaygı bozukluğu türleri şunlardır:

Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB) – Sürekli ve kontrol edilemeyen endişe hali
Sosyal Anksiyete Bozukluğu – Toplum içinde konuşma, tanışma veya sunum yapma gibi durumlarda yoğun kaygı
Panik Bozukluk – Ani ve şiddetli panik ataklar
Özgül Fobiler – Belirli nesne veya duruma karşı yoğun korku

Tedavi Yaklaşımları

Uzm. Dr. Senem Turan, gençlerde kaygı bozukluğu tedavisinde bilimsel yöntemleri kişiye özel olarak uygular. Tedavi sürecinde şu yaklaşımlar kullanılabilir:

Psikoterapi:
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ile olumsuz düşüncelerin yeniden yapılandırılması
- Duygu Odaklı Terapi ile kaygının kökeninin keşfi
Aile Desteği: Aile bireylerinin sürece dahil edilmesi ve doğru iletişim yöntemlerinin kazandırılması
Gerekirse İlaç Tedavisi: Uzman hekim değerlendirmesiyle, belirli durumlarda kullanılır
Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Düzenli uyku, sağlıklı beslenme, egzersiz ve gevşeme teknikleri

Ailelere Öneriler

Kaygıyı “abartı” olarak görmeyin, ciddiye alın
Çocuğunuzun duygularını dinleyin ve yargılamayın
Kaygıyı tetikleyen durumları fark edin ve birlikte çözüm arayın
Profesyonel destek için gecikmeyin

Sonuç olarak, kaygı bozuklukları gençlerin akademik, sosyal ve duygusal gelişimini olumsuz etkileyebilir. Erken tanı ve doğru tedavi ile kaygı bozuklukları yönetilebilir ve gençler sağlıklı bir geleceğe hazırlanabilir.

Antalya’da çocuk, ergen ve genç psikiyatristi olarak görev yapan Uzm. Dr. Senem Turan, gençlerin kaygıyla başa çıkmalarına ve özgüvenlerini yeniden kazanmalarına destek olmaktadır.